Chuyện chưa kể về xế hộp ở Việt Nam cách đây 1 thế kỷ

Vào năm 1926, đã có tổng cộng 10.299 xe cơ giới được đăng ký trên toàn Đông Dương, trong có  5678 chiếc ở Nam Kỳ, 2866 chiếc ở Bắc Kỳ và 966 chiếc ở Trung kỳ. Những con số này ở Campuchia và Lào lần lượt là 683 và 106. 

Các chủng loại xe được phân ra như sau: 7.479 xe ô tô con, 1.532 xe ô tô cỡ lớn, 1288 xe gán máy. Hầu hết những chiếc xe lớn được sử dụng cho giao thông công cộng. Với sự thịnh hành của việc du lịch bằng ô tô, dịch vụ xe buýt đã phát triển mạnh.

Có thể minh họa điều này qua các số liệu sau: Ở Nam Kỳ vào năm 1921 có 245 công ty giao thông công cộng, với 649 xe ô tô. Đến năm 1925, có số này tăng lên xấp xỉ gấp đôi, với 513 công ty và 1.075 xe ô tô.

Giá trị nhập khẩu của những chiếc ô tô cũng tăng chóng mặt. Nếu như vào năm 1915, tổng giá trị nhập khẩu ô tô vào Đông Dương chỉ đạt mức 1 triệu franc thì vào năm 1920, con số này là 33 triệu franc.

Năm 1921, giá trị nhập khẩu giảm xuống còn 13 triệu franc khi thuế nhập khẩu được hạ 50%. Vào năm 1927, chỉ riêng Nam Kỳ đã nhập khẩu 2.092 ô tô với trị giá 55 triệu franc.

Ở khắp nơi trên toàn cõi Đông Dương, sự phát triển của ô tô đã khiến doanh thu đường sắt suy giảm mạnh. Từ năm 1926, những người quản lý đường sắt đã ngăn chặn cuộc khủng hoảng bằng cách hạ thấp mức phí lưu thông trên quãng đường từ Bắc Kỳ tới Trung Kỳ. Biên pháp này đã phát huy hiệu quả, giúp giao thông đường sắt lại trờ nên khởi sắc.

Một hệ quả khác của sự phát triển giao thông đường bộ là chính quyền thuộc địa phải cải thiện mạng lưới đường cao tốc của các vùng, thay thế những cây cầu gỗ cũ bằng cấu trúc bê tông cốt thép vững chắc, cho phép sự hoạt động của xe tải. Theo ước tính, mạng lưới đường bộ ở Đông Dương đã mở rộng gấp 3 lần trong vòng 15 năm.

Một điểm đón trả khách của xe buýt ở phố Clemenceau (nay là đường Trần Nhật Duật) Hà Nội năm 1928.

Những chiếc xe tải vượt đèo Krang Pha (đèo Ngoạn Mục) để chở hàng lên thành phố Đà Lạt.

Cảnh tấp nập tại bến xe Clemenceau.

Bến xe Clemenceau.

Ô tô trong một đồn điền cao su ở Nam Kỳ, năm 1931.

Xe buýt ở Đà Nẵng.

Garage Bannier ở Sài Gòn, những năm 1930 (nay là khách sạn Red).

Con đường hoang vắng dẫn đến thành phố Đà Lạt.

Những chiếc xe khách của hãng SCAC tại bến xe Finnon, gần Đà Lạt.

Một chiếc xe qua phà.

Vân Anh (theo khapnamchau.com)